Jak przekonać dzieci do czytania?

Niedziela, 21.10.2018

Na potrzeby kwietniowego Weekendu Księgarń Kameralnych i październikowego Latającego Klubu Książki Dla Dzieci opracowałam listę 14 punktów, które mogą pomóc zachęcić dzieci do czytania. Zamieszczam ją tutaj, może komuś się przyda, może ktoś chciałby coś dodać, będę wdzięczna za komentarze.

Jak przekonać dzieci do czytania?

1. Książki powinny być w najbliższym otoczeniu dziecka i wszystkich członków rodziny. Najlepiej gdy książki są w domu, w pokoju lub kąciku dziecka na niskiej półce, łatwo dostępne dla dziecka. 

2. Książki powinny być w dalszym otoczeniu dziecka - w domu babci i dziadka, cioci i wujka, kolegów, koleżanek, znajomych. Pokazujmy dziecku biblioteki, chodźmy z nim do księgarni, dbajmy o to, żeby książki w były w jego przedszkolu, szkole, świetlicy. 

3. Pokazywanie dziecku książek, czytanie, oglądanie, tworzenie własnych historii do ilustracji w książkach obrazkowych. 

Kiedyś, gdy w naszej rodzinie mieliśmy problem z jedzeniem syna (brak apetytu, jadł tylko bułki, jabłka, banany i kurczaki ze znanej sieci fastfood'ów), przeczytałam w gazecie codziennej wywiad z jednym z młodych warszawskich restauratorów. W wywiadzie chodziło o zdrowe jedzenie, a jednym z pytań zadanych przez dziennikarkę było pytanie o to, czy możliwe jest, żeby dzieci jadły zdrowe potrawy oparte na warzywach, kaszach, rybach. Restaurator odpowiedział, że jego dzieci tak jedzą, bo DZIECI JEDZĄ TO, CO DADZĄ IM RODZICE. To proste zdanie wywarło na mnie ogromne wrażenie, gdyż problem z jedzeniem, a raczej niejedzeniem, syna był głównym problemem naszej rodziny od kilku lat i powoli kończyły się nam pomysły jak temu zaradzić. Zmiana naszego myślenia, połączona z rozmowami z dzieckiem i zmianą sposobu spożywania posiłków przyniosła skutek w postaci nauczenia się jedzenia na nowo, przekonaniu do nowych potraw i smaków.

Tak samo jest z książkami i czytaniem. Dzieci zajmą się tym, co dadzą im rodzice. Jeśli dadzą im smartfona, laptopa, telewizor czy inny ekran, tym się dziecko zajmie. Jeśli rodzice pokażą dziecku książki, wspólnie pooglądają, poczytają, pobawią się książkami, tym się zajmą dzieci.

4. Dziecko powinno widzieć rodziców z książką - uczą się, że to przyjemny sposób spędzania czasu i chcą naśladować rodziców.

5. Rodzice powinni wypożyczać i kupować książki dla dzieci, ale też książki dla siebie. Można z dzieckiem wybierać prezenty książkowe dla rodziny, znajomych na różne okazje. Jeśli dziecko jest zaproszone na urodziny do koleżanki lub kolegi możemy razem z dzieckiem wybrać książkę na prezent. Gdy idziemy do biblioteki możemy razem z dzieckiem wybrać coś dla taty, babci, dziadka, kolegi. Trzeba tylko być pewnym, że potem ta książka będzie zwrócona:)

6. Rozmawiajmy z dzieckiem o książkach, bohaterach, miejscach, zdarzeniach, o których przeczytaliśmy w książkach. Można sytuacje z książek wykorzystać przy różnych okazjach: podczas spaceru, zabawy, usypiania. Można budować skojarzenia do sytuacji z książek przy okazji różnych problemów wychowawczych czy konfliktach. Np. "Czy pamiętasz co się stało gdy Tupcio Chrupcio wchodził na placu zabaw na wysoką drabinkę i nie uważał?" 

7. Wykorzystujmy książki do rozwijania zainteresowań dziecka. Dzisiaj wydawane są świetne książki popularnonaukowe, w wersjach dla dzieci opracowano wiele skomplikowanych tematów z historii, przyrody, filozofii i wszelkich nauk.

8. Dobrym pomysłem na oswojenie książek jest wyjście do kina, teatru, na wystawę i potem pokazanie dziecku książki, na podstawie której zrealizowano spektakl, film czy pokaz. Jedni wolą najpierw przeczytać książkę, a potem obejrzeć film, inni odwrotnie.

9. Do zainteresowania dziecka książkami można wykorzystać kulturę masową i bohaterów bajek telewizyjnych, filmów na DVD czy innych nośnikach. Dzisiaj prawie do każdej bajki telewizyjnej czy kinowej są produkowane przeróżne gadżety, ale też książki. 

10. Dla niektórych dobrym rozwiązaniem będą audiobooki, czyli książki do słuchania.

11. Przy odrobinie wolnego czasu można na różne sposoby wykorzystać wierszyki autorów mniej i bardziej znanych. Można mówić wiersze z pamięci, razem lub z podziałem na role. Można wiersze wykorzystać do zabawy.

12. Książki mogą świetnie posłużyć do zabawy w teatrzyk. Możemy zrobić wspólnie kukiełki lub sami zagrać bohaterów z bajek. 

13. Dzieci uwielbiają wszelkie zabawy, gry, zgadywanki na podstawie książek. Nasze zabawy to np. "Zgadnij z jakiej bajki to bohater?" - tutaj zaczynam opisywać znaną dziecku bohaterkę lub bohatera z ostatnio czytanej lub jego ulubionej książki. Zwykle dziecko zgaduje od razu, bo zaczynam opowieść od najbardziej charakterystycznych cech.

"Zgadnij czego brak?" - układam kilka książek na dywanie, proszę dziecko, żeby na chwilę zasłoniło oczy albo się odwróciło, jedną z książek zabieram i chowam, dziecko może otworzyć oczy i ma zgadnąć, której książki brakuje

"Zmiana kolejności" - układam na dywanie kilka książek, proszę dziecko żeby zapamiętało kolejność, gdy dziecko nie patrzy zmieniam kolejność i dziecko ma odtworzyć zapamiętaną kolejność

"Zabawa z piłką" - rzucamy do siebie piłkę wymawiając przy każdym rzucie hasło z zadanej kategorii, np. bohaterki bajek, bohaterowie bajek, krainy z bajek, kolejne części serii. Rzucamy piłkę dopóki ktoś nie będzie już mógł nic wymyślić z danej kategorii i zostanie z piłką, wtedy przechodzimy do następnej kategorii.

14. Zabierajmy ze sobą książki w miejsca, gdzie trzeba spędzić czas w poczekalni. My zwykle bierzemy kilka cienkich książek za każdym razem gdy idziemy do przychodni, do poradni, do fryzjera, wszędzie tam gdzie trzeba czekać. Zamiast denerwować się, że dziecko nie ma co robić i marudzi lub dawać mu telefon, żeby nie marudziło, można razem poczytać. Już wiele razy zdarzyło nam się w poczekalni u lekarza, że inne dzieci zaczęły się przysłuchiwać naszemu czytaniu i potem nie chciały wejść do gabinetu gdy nadeszła ich kolej, bo historia z książki tak je wciągnęła.